|
|
Line 31: |
Line 31: |
| Well put, sir, well put. I'll certinlay make note of that. | | Well put, sir, well put. I'll certinlay make note of that. |
|
| |
|
| ====Beweis: Trafo: x→y====
| | 6HHyAq <a href="http://zhtmswcnthxb.com/">zhtmswcnthxb</a> |
| Die Jacobi- Determinante
| |
| :<math>{{M}_{\alpha \beta }}=\frac{\partial {{x}_{\alpha }}}{\partial {{y}_{\beta }}}</math>
| |
| ist symplektische Matrix,
| |
| | |
| das heißt, es gilt:
| |
| :<math>{{M}^{T}}JM=J\Leftrightarrow {{M}^{-1}}J{{\left( {{M}^{-1}} \right)}^{T}}=J</math>,
| |
| da ja
| |
| :<math>{{M}^{-1}}J{{\left( {{M}^{-1}} \right)}^{T}}={{J}^{-1}}{{M}^{T}}JJ{{\left( {{M}^{-1}} \right)}^{T}}=-{{J}^{-1}}{{M}^{T}}{{\left( {{M}^{-1}} \right)}^{T}}=-{{J}^{-1}}=J</math>
| |
| | |
| | |
| Nun muss man umrechnen von :
| |
| | |
| | |
| :<math>\begin{align}
| |
| & \frac{\partial f}{\partial {{x}_{i}}}=\sum\limits_{k}{\frac{\partial f}{\partial {{y}_{k}}}\frac{\partial {{y}_{k}}}{\partial {{x}_{i}}}=}\sum\limits_{k}{{{M}_{ki}}^{-1}\frac{\partial f}{\partial {{y}_{k}}}\Leftrightarrow {{{\bar{f}}}_{x}}={{\left( {{M}^{-1}} \right)}^{T}}{{{\bar{f}}}_{y}}\Leftrightarrow {{{\bar{f}}}_{x}}^{T}={{{\bar{f}}}_{y}}^{T}\left( {{M}^{-1}} \right)} \\
| |
| & {{{\bar{f}}}_{x}}^{T}J{{{\bar{g}}}_{x}}={{{\bar{f}}}_{y}}^{T}\left( {{M}^{-1}} \right)J{{\left( {{M}^{-1}} \right)}^{T}}{{{\bar{g}}}_{y}}={{{\bar{f}}}_{y}}^{T}J{{{\bar{g}}}_{y}} \\
| |
| \end{align}</math>
| |
| | |
| | |
| Also:
| |
| | |
| | |
| :<math>\left( {{{\bar{f}}}_{x}},{{{\bar{g}}}_{x}} \right)=\left( {{{\bar{f}}}_{y}},{{{\bar{g}}}_{y}} \right)</math>
| |
| | |
| | |
| Für nicht explizit zeitabhängige Observable
| |
| :<math>g(\bar{q},\bar{p})</math>
| |
| gilt:
| |
| | |
| | |
| :<math>\frac{dg}{dt}=\left\{ g,H \right\}</math>
| |
| | |
| | |
| g ist genau dann Bewegungskonstante, wenn gilt:
| |
| | |
| | |
| :<math>\left\{ g,H \right\}=0</math>
| |
| | |
| | |
| Speziallfall: g ist Koordinate der Impuls:
| |
| :<math>g={{q}_{k}},g={{p}_{k}}</math>
| |
| | |
| | |
| | |
| :<math>\begin{align}
| |
| & {{{\dot{q}}}_{k}}=\left\{ {{q}_{k}},H \right\} \\
| |
| & {{{\dot{p}}}_{k}}=\left\{ {{p}_{k}},H \right\} \\ | |
| \end{align}</math>
| |
| | |
| | |
| So folgen die Hamiltonschen Gleichungen
| |
| | |
| Kompakt kann geschrieben werden:
| |
| | |
| | |
| :<math>\begin{align}
| |
| & {{{\dot{x}}}_{k}}=\left\{ {{x}_{k}},H \right\}=\sum\limits_{i,j=1}^{f}{\frac{\partial {{x}_{k}}}{\partial {{x}_{i}}}{{J}_{ij}}\frac{\partial H}{\partial {{x}_{j}}}}=\sum\limits_{j=1}^{f}{{{J}_{kj}}\frac{\partial H}{\partial {{x}_{j}}}} \\
| |
| & also:\dot{\bar{x}}=J{{{\bar{H}}}_{,x}} \\
| |
| \end{align}</math>
| |
| | |
| | |
| Fundamentale Poisson- Klammern:
| |
| | |
| | |
| :<math>\begin{align}
| |
| & \left\{ {{q}_{k}},{{q}_{j}} \right\}=0 \\
| |
| & \left\{ {{p}_{k}},{{p}_{j}} \right\}=0 \\
| |
| & \left\{ {{q}_{k}},{{p}_{j}} \right\}={{\delta }_{kj}} \\
| |
| \end{align}</math>
| |
| | |
| | |
| Kompakt:
| |
| | |
| | |
| :<math>\left\{ {{x}_{k}},{{x}_{j}} \right\}=\sum\limits_{l,m}{\frac{\partial {{x}_{k}}}{\partial {{x}_{l}}}{{J}_{lm}}\frac{\partial {{x}_{j}}}{\partial {{x}_{m}}}={{J}_{kj}}\cong \left( \begin{matrix}
| |
| 0 & 1 \\
| |
| -1 & 0 \\
| |
| \end{matrix} \right)}</math>
| |
| | |
| | |
| Die Poissonklammer ist invariant unter kanonischen Transformationen, da
| |
| | |
| | |
| :<math>{{M}^{T}}JM=J</math>
| |
| | |
| | |
| Jedoch ist auch die Umkehrung richtig: ist die Transformation kanonisch, so gelten die obigen Poissonklammer- Beziehungen.
| |
| | |
| Somit:
| |
| | |
| Satz: Die Transformation
| |
| :<math>\left( \bar{q},\bar{p} \right)\to \left( \bar{Q},\bar{P} \right)</math>
| |
| ist genau dann kanonisch, wenn :
| |
| | |
| | |
| :<math>\begin{align}
| |
| & \left\{ {{Q}_{k}},{{Q}_{j}} \right\}=0 \\
| |
| & \left\{ {{P}_{k}},{{P}_{j}} \right\}=0 \\
| |
| & \left\{ {{Q}_{k}},{{P}_{j}} \right\}={{\delta }_{kj}} \\
| |
| \end{align}</math>
| |
| | |
| | |
| <u>'''Beweis: '''</u>Zur Vereinfachung: Nicht explizit zeitabhängige Trafos:
| |
| :<math>\frac{\partial M}{\partial t}=0\Leftrightarrow \bar{H}=H</math>
| |
| | |
| | |
| Bewegungsgleichung:
| |
| | |
| | |
| :<math>{{\dot{y}}_{k}}=\left\{ {{y}_{k}},H \right\}=\sum\limits_{i,j=1}^{f}{\frac{\partial {{y}_{k}}}{\partial {{x}_{i}}}{{J}_{ij}}\frac{\partial H}{\partial {{x}_{j}}}}=\sum\limits_{j=1}^{f}{{{J}_{kj}}\frac{\partial H}{\partial {{x}_{j}}}}</math> Wegen <math>\left( {{{\bar{f}}}_{x}},{{{\bar{g}}}_{x}} \right)=\left( {{{\bar{f}}}_{y}},{{{\bar{g}}}_{y}} \right)</math>
| |
| kann nun die Bewegungsgleichung in den alten Koordinaten gebildet werden:
| |
| | |
| | |
| :<math>{{\dot{y}}_{k}}=\left\{ {{y}_{k}},H \right\}=\sum\limits_{i,j,l=1}^{f}{\frac{\partial {{y}_{k}}}{\partial {{x}_{i}}}{{J}_{ij}}\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}\frac{\partial {{y}_{l}}}{\partial {{x}_{j}}}}=\sum\limits_{l=1}^{f}{\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}\sum\limits_{i,j=1}^{f}{\frac{\partial {{y}_{k}}}{\partial {{x}_{i}}}{{J}_{ij}}\frac{\partial {{y}_{l}}}{\partial {{x}_{j}}}}=}\sum\limits_{l=1}^{f}{\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}\left\{ {{y}_{k}},{{y}_{l}} \right\}}</math>
| |
| | |
| | |
| Also folgt:
| |
| | |
| | |
| :<math>\begin{align}
| |
| & {{{\dot{y}}}_{k}}=\left\{ {{y}_{k}},H \right\}=\sum\limits_{i,j,l=1}^{f}{\frac{\partial {{y}_{k}}}{\partial {{x}_{i}}}{{J}_{ij}}\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}\frac{\partial {{y}_{l}}}{\partial {{x}_{j}}}}=\sum\limits_{l=1}^{f}{\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}\sum\limits_{i,j=1}^{f}{\frac{\partial {{y}_{k}}}{\partial {{x}_{i}}}{{J}_{ij}}\frac{\partial {{y}_{l}}}{\partial {{x}_{j}}}}=}\sum\limits_{l=1}^{f}{\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}\left\{ {{y}_{k}},{{y}_{l}} \right\}} \\
| |
| & {{{\dot{y}}}_{k}}=\sum\limits_{l=1}^{f}{{{J}_{kl}}\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}\Leftrightarrow {{J}_{kl}}=\left\{ {{y}_{k}},{{y}_{l}} \right\}} \\
| |
| \end{align}</math>
| |
| | |
| | |
| Mit der Bedeutung
| |
| | |
| | |
| :<math>{{\dot{y}}_{k}}=\sum\limits_{l=1}^{f}{{{J}_{kl}}\frac{\partial \bar{H}}{\partial {{y}_{l}}}}</math>
| |
| Hamiltonsche Bewegungsgleichung in den neuen Koordinaten → Trafo kanonisch
| |
| | |
| | |
| :<math>{{J}_{kl}}=\left\{ {{y}_{k}},{{y}_{l}} \right\}</math>
| |
| fundamentale Poissonklammern in den neuen Koordinaten
| |
| | |
| Somit ergibt sich ein einfach nachprüfbares Kriterium für kanonische Transformationen!
| |
| | |
| Folgende Aussagen sind äquivalent:
| |
| | |
| | |
| :<math>\bar{x}=\left( \begin{matrix}
| |
| {\bar{q}} \\
| |
| {\bar{p}} \\
| |
| \end{matrix} \right)\to \bar{y}=\left( \begin{matrix}
| |
| {\bar{Q}} \\
| |
| {\bar{P}} \\
| |
| \end{matrix} \right)</math>
| |
| ist kanonisch
| |
| | |
| | |
| :<math>\Leftrightarrow </math>
| |
| die kanonischen Gleichungen
| |
| :<math>\dot{\bar{x}}=J{{\bar{H}}_{,x}}</math>
| |
| sind invariant
| |
| | |
| | |
| :<math>\Leftrightarrow </math>
| |
| die Poissonklammern {f,g} sind invariant für alle f und g
| |
| | |
| | |
| :<math>\Leftrightarrow </math>
| |
| die fundamentalen Poissonklammern
| |
| :<math>{{J}_{kl}}=\left\{ {{x}_{k}},{{x}_{l}} \right\}</math>
| |
| sind ivariant
| |
| | |
| | |
| :<math>\Leftrightarrow </math>
| |
| die Jacobi- Matrix
| |
| :<math>{{M}_{\alpha \beta }}=\frac{\partial {{x}_{\alpha }}}{\partial {{x}_{\beta }}}</math>
| |
| ist symplektisch, das heißt
| |
| :<math>{{M}^{T}}JM=J</math>
| |
| | |
| | |
| | |
| :<math>\Leftrightarrow </math>
| |
| es existiert eine Erzeugende!
| |
|
| |
|
| ====Bezug zur Quantenmechanik==== | | ====Bezug zur Quantenmechanik==== |
Mechanikvorlesung von Prof. Dr. E. Schöll, PhD
65px|Kein GFDL
|
Der Artikel Poisson- Klammern basiert auf der Vorlesungsmitschrift von Franz- Josef Schmitt des 4.Kapitels (Abschnitt 6) der Mechanikvorlesung von Prof. Dr. E. Schöll, PhD.
|
|}}
{{#set:Urheber=Prof. Dr. E. Schöll, PhD|Inhaltstyp=Script|Kapitel=4|Abschnitt=6}}
Kategorie:Mechanik
__SHOWFACTBOX__
Jede Observable läßt sich in der klassischen Mechanik als Funktion von Ort, Impuls und Zeit darstellen:
Die zeitliche Änderung längs der Bahn
im Phasenraum
Definition:
Für zwei beliebige Observablen
- und
heißt
Poisson- Klammer
Well put, sir, well put. I'll certinlay make note of that.
6HHyAq <a href="http://zhtmswcnthxb.com/">zhtmswcnthxb</a>
Bezug zur Quantenmechanik
Ein Übergang zur Quantenmechanik ist möglich:
Von der klassischen Variablen
zum qm. Operator:
- Failed to parse (syntax error): {\displaystyle g:H→H}
mit dem Hilbertraum H
Von der Poissonklammer:
zum Kommutator
Aus den fundamentalen Poisson- Klammern folgen die kanonischen Vertauschiungsrelationen:
Die Hamiltonfunktion H(q,p,t) geht über zum Hamilton- Operator
Die Bewegungsgleichungen:
Wobei auch nur der Zusammenhang zwischen Poisson- Klammer und Kommutator recycled wurde.
Da in diesem Bild die Operatoren zeitabhängig sind haben wir es mit der Heisenbergschen bewegungsgleichung zu tun. Im Schrödingerbild ist der Operator zeitunabhängig und die Schrödingergleichung gibt eine Bewegungsgleichung für die Zustände an.
Kategorie:Mechanik